شناسایی و بومی‌سازی معیارها و شاخص‌های IUCN و CIFOR برای مدیریت پایدار پارک‌های ملی

معیارها و شاخص‌های ارزیابی پارک‌های ملی به‌‌عنوان ابزاری برای نظارت بر پایداری اکوسیستم‌های پارک‌های ملی هستند. هدف از این مطالعه شناسایی و بومی‌سازی معیارها و شاخص‌های اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برای مدیریت پایدار پارک‌های ملی ایران است. در این مطالعه تعداد 36 نفر از خبرگان و متخصصان در زمینه پارک‌های ملی در چهار مرحله، به پرسشنامه‌هایی که به‌ روش دلفی و با استفاده از مجموعه‌ای از معیارها و شاخص‌های IUCN، CIFOR و شاخص‌های مستخرج از سایر منابع تهیه شده بود، پاسخ دادند. پرسشنامه‌ها در میان متخصصان توزیع و از آنها خواسته شد تا اهمیت معیارها و شاخص‌های ارزیابی پارک‌های ملی را با استفاده از مقیاس لیکرت مشخص نمایند. در مرحله اول روش دلفی، مجموعاً هشت معیار و 142 شاخص شناسایی شدند که درنهایت از میان آنها هشت معیار و 100 شاخص برای ارزیابی پارک ملی بومی‌سازی شد. این معیارها شامل مواردی ازقبیل گستره منابع جنگلی، حفاظت از تنوع زیستی، سلامتی و زنده‌مانی، ظرفیت و عملکرد تولید، عملکردهای زیست‌محیطی و حمایتی، عملکردهای اقتصادی، عملکردهای اجتماعی و عملکردهای سیاسی بود. نتایج نشان داد که در بین معیارهای اکولوژیکی، اقتصادی، اجتماعی و سیاسی، بیشترین تعداد شاخص‌ها مربوط به شاخص‌های اکولوژیکی و کمترین آنها مربوط به شاخص‌های اقتصادی بود. نتایج این پ‍‍‍‍‍‍‍ژوهش بیانگر آن است که معیارها و شاخص‌های انتخاب‌شده قابلیت استفاده توسط سازمان حفاظت محیط ‌زیست برای نظارت بر پایداری اکوسیستم‌ها در پارک‌های ملی را دارا هستند.